"უი მე მკვდარი მეგონა და ცოცხალი ყოფილა" სწორედ ამ ფრაზამ გამიელვა თავში ფილმის ყურებისას, რომელიც უკვე შეაფასეს და დააფასეს კიდევაც ისეთ საერთაშორისო ფესტივალებზე, როგორებიც ბერლინის, ბელგრადის, კანის, სიეტლის და პარიზის კინოფესტივალებია. ეს არის ფილმი, რომელიც ეკრანზე გამოსვლამდე გახდა პოპულარული, ფილმი, რომელმაც დამარწმუნა, რომ ქართული კინემატოგრაფი ისევ სუნთქავს და შეიძლება მეორე სუნთქვაც კი გაეხსნას. ფილმი, რომელიც ერთი პატარა ბიჭის თავგადასავლის თანამონაწილედ გვაქცევს.
თედო აფხაზეთიდან დევნილი 12 წლის ბიჭია, 4 წლის იყო ტყვარჩელიდან რომ წამოვიდა დედასთან ერთად, თბილისში, ერთ პატარა ფიცრულში ცხოვრობდა და თავის გასატანად და დედის პატიოსნებისთვის არც ქურდობაზე უთქვამს უთქვამს უარი. დედა კი თავს სხეულით ვაჭრობით ირჩენს. 12 წლის ბიჭი სულ მარტოა უცხო ქალაქში და ის გაღმა ნაპირას დარჩენილ ოცნებაზე იწყებს ფიქრს. თედო მამის მოსაძებნად “აფრიკაში” მიემგზავრება (სწორედ ასე ქვია ნუგზარ შატაიძის მოთხრობას, “მოგზაურობა აფრიკაში”, რომლის მიხედვითაც გიორგი ოლაშვილმა ქართულ კინოსთან ერთად კიდევ ერთი ნაბიჯი გადადგა წინ, მსოფლიო კინემატოგრაფისკენ). “აფრიკამდე” კი, მართალია, არც თუ ისე შორია, მაგრამ გზა ძნელია და სახიფათო, უამრავი ტკივილით და უხეში ცხოვრებისეული სინამდვილით აღსავსე. მაგრამ გაღმა ნაპირი არსებობს. თუ არ გჯერათ, “მაგრად დახუჭეთ თვალები და დაინახავთ…”
სწორედაც, ფართოდ დახუჭული თვალებით ცდილობს პატარა თედო გაექცეს რეალობას ყველაზე მძიმე მომენტებში. დაკარგული ოცნების, სამშობლოსა და მამისაკენ სავალ გზაზე 12 წლის ბიჭს უწევს ათასი ნიღაბი მოირგოს, უამრავი ტყუილი ტქვას, ბევრი განსაცდელი გამოიაროს, მაგრამ მაინც მიაღწიოს სასურველ გაღმა ნაპირს. არის კი ეს გაღმა ნაპირი ის 7 წლის წინ დაკარგული ზღაპარი? ტყვარჩელში თედოს მხოლოდ მიტოვებული სახლი, დამტვრეული სათამაშო და ცნობა დახვდა მამის შესახებ, რომელმაც აფხაზი ცოლი შეირთო, სხვა შვილები ჰყავს და საერთოდაც არავინ იცის სად გადაიკარგა. ერთ ეპიზოდში იმსხვრევა ყველაფერი ოცნება გაღმა ნაპირზე და პატარა თედო მკაცრი რეალობის წინაშე დგება. არც გზის გაგრძელებას და არც უკან დაბრუნებას აქვს ახლა აზრი. თედოს სამყაროს დამსხვრევაში კი დამნაშავე არავინაა, დამნაშავეა მხოლოდ ომი და ძალადობა.
რეჟისორი არც ქართველებს, არც აფხაზებსა და არც რუსებს შორის არ იწყებს დამნაშავის ძიებას. ის მხოლოდ გვიხატავს პატარა ბიჭის, დაკარგული სამშობლოს, დამტვრეული სათამაშოს, დაკარგული დედ-მამის, უსაშველო გზის, უამრავი ნიღბის და ომის ტრაგიკულ ისტორიას. გვახსენებს იმას, რომ გაღმა ნაპირი მხოლოდ გაღმა ნაპირია, მეორე ნახევარი, ნაწილი გამოღმა ნაპირისა და არა სხვა სამყარო. ეს არის სრულიად არაპოლიტიკური ფილმი პოლიტიკას მოყოლილი დიდი მსხვერპლის შესახებ.
ფილმში არის მომენტები, როდესაც რთულია თვალზე მომდგარი ცრემლის შეკავება და ისტორიისთვის გულგრილად შეხედვა, მაშინ, როდესაც ეს ისტორია უდიდესი ემოციით არის მოყოლილი. რა თქმა უნდა ფილმში მრავლადაა პატარ-პატარა და არც თუ ისე პატარა ხარვეზები. მიუხედავად იმისა, რომ დასაწყისშივე გადაწყვეტილი მქონდა მხოლოდ დადებითი ემოციების შესახებ მეწერა, არ შემიძლია არ აღვნიშნო ისეთი ხარვეზი, რასაც მსახიობების ძალიან უნიჭო თამაში შეიძლება დაერქვას. რეჟისორმა ფილმში ძირითადად არაპროფესიონალი მსახიობები ათამაშა, რაც ჩემი აზრით ძალიან დიდ დაღს ასვამს ფილმს. არ შემიძლია ასევე არ აღვნიშნო პატარა თედოს ბექაურის ბრწყინვალედ შესრულებული როლი, რომელიც ისეთი გულწრფელია, მიჭირს თამაში ვუწოდო. და ირანელი ოპერატორის, ამირ ასსადის მაღალპროფესიონალიზმი, რომელიც რა თქმა უნდა უდიდეს როლს თამაშობს ფილმში. ასევე მუსიკა, რომელიც ძალიან ზუსტად არის მორგებული ფილმს და რომლის გარეშეც ფინალი ალბათ არ იქნებოდა ისეთივე კარგი, როგორიც ახლა. ფინალი კი საკმაოდ ორაზროვანი და ამავდროულად ოპტიმისტურია. იმის მიუხედავად, რომ ოცნებებმა გაღმა ნაპირზე ფერი იცვალეს, ოცნება მაინც გრძელდება.. და ყველაფერი არც ისეთი ნაცრისფერია..
მართალია ფილმის ყურებისას თქვენ აღმოაჩენთ ხარვეზებს, მაგრამ ნუ დაგავიწყდებათ, რომ “გაღმა ნაპირი” დებიუტია რეჟისორისა, როგორც პირველი სრულმეტრაჟიანი ფილმი. ისიც გახსოვდეთ, რომ “გიორგი ოლაშვილი კარიერას ჯერ მხოლოდ იწყებს” (როგორც ეს უკანასკნელი ბატონმა გოგი გვახარიამ ბრძანა)
ასე რომ მიბრძანდით კინოთეატრ ამირანში(სადაც დღეს მე გახლდით და სადაც დღეს ფილმის პრემიერა შედგა) ან რუსთაველში და დარწმუნდით, რომ არ მომკვდარა, მხოლოდ ეძინა.. ქართულ ფილმს.
ესეც კიდევ თრეილერი დაინტერესებულ ადამიანებს
პატივისცემით ფსიქე თქვენი მონა-მორჩილი :)
© fsiQe
“ანტიქრისტე” პირველად მგონი რამდენიმე თვის წინ ვნახე და ყოველივე რაც ზევით მიწერია მაშინ “ჩავიდინე”.
ორშაბათი (მოთხრობისმაგვარი)
3 years ago
